Geo-Metrie
Aan de rand van Gramsbergen, waar de rechte lijn van de N34 de bocht van de Vecht raakt, ligt Geo-Metrie van kunstenaar Paul de Kort. Een monumentaal landschapskunstwerk.
Aan de rand van het Engelandse Bos in de gemeente Hardenberg (nabij Gramsbergen) bevindt zich het landschapskunstwerk Geo-Metrie. Dit werk van de beeldend kunstenaar Paul de Kort werd in 2013 gerealiseerd en markeert een bijzondere locatie waar een rechte lijn (de provinciale weg N34) de meanderende rivier Vecht ‘raakt’.
In Geo-Metrie vloeien wetenschap, landschap en herinnering in elkaar over als lagen in de aarde. De strakke lijnen van het bastion snijden het glooiende veld — een tastbare vertaling van het raakpunt tussen mens en natuur, tussen orde en beweging.
Raakpunt
De term ‘geo-metrie’ betekent letterlijk ‘opmeten van de aarde’. Het kunstwerk verwijst naar het oude meten en verdelen van land, maar ook naar het verlangen om grip te krijgen op de wereld.
Een raakpunt is een term uit de geometrie, het punt waar een rechte lijn een kromme raakt. Het kunstwerk is gesitueerd op wat door kunstenaar de Kort aangeduid wordt als het “Raakpunt N34”.
De rechte N34 en de kronkelende Vecht ontmoeten elkaar zoals rede en gevoel dat doen: even, precies op één punt. Zo wordt het werk een stil samenspel van precisie en poëzie — een plek waar je de lijnen van het landschap niet alleen ziet, maar ook voelt hoe verleden, kennis en natuur elkaar raken.
Jodenweg
De weg Jodenweg leidt naar het kunstwerk; de naam “Jodenweg” verwijst naar een weg die tijdens de Tweede Wereldoorlog werd aangelegd door Joodse dwangarbeiders uit bijvoorbeeld kamp Collendoorn. Een plek die herinnert aan menselijke kwetsbaarheid en dwang.
Deze locatie — waar infrastructuur (de weg), landschapselement (de rivier) en geschiedenis elkaar ontmoeten — vormt de fysieke en symbolische setting van het werk.
Bastion
Kunstenaar de Kort heeft met Geo-Metrie een ‘bastion’ vormgegeven dat zowel visueel als conceptueel verwijst naar vroegere vestingbouw en kaartlegging. Het ontwerp verwijst expliciet naar een plan uit het begin van de 18e eeuw van de militair-ingenieur Pieter de la Rive (1694–1771), die het stroomgebied van de Vecht in kaart bracht.
Het werk is opgebouwd uit beton en aarde. De maatvoering is geïnspireerd op het Rijnlandse maatsysteem (roeden en voeten) en de gulden snede. Door het werk op te tillen krijgt de bezoeker uitzicht en wordt het landschap naar voren gehaald: je kunt boven de weg uit kijken, over de Vecht heen. Via een trap kan je het kunstwerk beklimmen en bovenop genieten van het uitzicht. De traptreden zijn voorzien van teksten die de betekenis van de plek verklaren.
Uitnodiging
Voor de bezoeker is Geo-Metrie een uitnodiging om stil te staan, te kijken, te begrijpen en te voelen dat landschap én tijd samen een verhaal vertellen. Het beklimmen van de trap brengt je boven het maaiveld en opent het uitzicht. De aanwezige teksten geven uitleg en nodigen uit om het landschap opnieuw te zien.
Gramsbergen
Hoewel het werk officieel onder de gemeente Hardenberg valt, ligt de locatie nabij Gramsbergen en maakt deel uit van het grotere Vechtdal-landschap waarin Gramsbergen een plaats heeft. De verwijzing naar de oude verdedigingslinie van De la Rive die liep van Gramsbergen tot voorbij Dalfsen maakt de band met Gramsbergen expliciet.
Voor inwoners of bezoekers van Gramsbergen biedt Geo-Metrie dus een extra laag: het is een kunstwerk dat het landschap en de geschiedenis rondom Gramsbergen verbindt met grotere infrastructuur en historische kaartbeelden.
Tip
- Neem de Jodenweg vanaf de N34; wandel via het Engelandse Bos naar het kunstwerk.
- Beste moment: bij schemering of ochtendlicht – de lijnen van landschap en kunstwerk komen dan mooi tot hun recht.